Dom Dziecka

Charakterystyka wybranej instytucji opiekuńczo-wychowawczej, ze wskazaniem funkcji oraz celów jej działalności.

Dom dziecka

            Dom dziecka to rodzaj instytucji opiekuńczo-wychowawczej przeznaczony dla dzieci i młodzieży pozbawionych trwale lub okresowo opieki własnej rodziny. W domu dziecka przebywają wychowankowie w wieku od 3 do 18 lat, w przypadku kontynuacji nauki do ukończenia 24 roku życia. Instytucja ta jest rodzajem placówki, która ma zastąpić dziecku jego naturalne, rodzinne środowisko. Decyzja umieszczenia dziecka w tego rodzaju placówce wiąże się często z nieuregulowaną sytuacją prawną dziecka, jego porzuceniem, brakiem troski o nie lub z niemożnością zapewnienia mu odpowiedniej opieki. Wpływ na decyzję o umieszczeniu dziecka w takiej placówce ma także okresowa dezorganizacja rodziny, niewydolność wychowawcza rodziców,  demoralizacja dziecka lub znęcanie się nad nim.  Struktura organizacyjna domu dziecka to wychowankowie, wychowawcy i zasoby materialne.

            Dom dziecka spełnia wiele funkcji i zadań w zakresie opieki i wychowania dzieci.  Do podstawowych zadań domu dziecka należy zapewnianie wychowankom sprzyjających warunków do prawidłowego i wszechstronnego rozwoju. Zadania te dotyczą przede wszystkim: rozwoju osobowości wychowanków, ochrony zdrowia oraz przygotowania wychowanków do samodzielnego życia. Jeżeli chodzi o funkcje jakie pełni dom dziecka, to jedną z takich funkcji jest funkcja readaptacyjna. Chodzi tutaj o przysposobienie wychowanka do warunków życia w placówce, a także do społeczności placówki i klasy szkolnej. Drugą funkcją tej placówki jest funkcja kompensacyjna, która polega na niwelowaniu odchyleń w rozwoju dziecka, a także na wyrównywaniu braków wynikających z niepełnowartościowego środowiska w jaki dziecko dotychczas przebywało. Trzecia funkcja to funkcja opiekuńcza polegająca na zaspokajaniu podstawowych potrzeb dziecka, w tym potrzeb emocjonalno-uczuciowych, czuwanie nad bezpieczeństwem i zdrowiem wychowanków. Kolejna funkcja placówki to funkcja wychowawcza. Chodzi tutaj o wszechstronny rozwój osobowości dziecka a konkretniej o kształtowanie  cech osobowości tj: poczucie własnej godności, szacunek dla innych, skromność w stosunkach międzyludzkich, prawdomówność czy odwaga w wyrażaniu własnych myśli i codziennym działaniu. Za pożądane cechy osobowości uważa się także: solidność, pracowitość, rzetelność, wytrwałość, punktualność czy wewnętrzną dyscyplinę. Wychowawca stymuluje wychowanka do aktywności. Następna funkcja to funkcja profilaktyczna polegająca na usuwaniu czynników zagrażających zdrowiu i prawidłowemu rozwojowi dziecka. Ostatnią funkcją jaką pełni dom dziecka to funkcja socjalizacyjna, która polega na wykształceniu w wychowankach umiejętności współżycia w grupie, kształtowanie postawy altruistycznej i empatycznej, wytworzenie potrzeby poczucia sprawiedliwości i uczciwości w postępowaniu międzyludzkim.

            Placówka zobowiązana jest do wypełnienia wobec wychowanka podstawowych funkcji rodzinnych i kompensowania braków i niedostatków środowiska rodzinnego. Obowiązkiem jest podtrzymywanie więzi rodzinnych, umożliwienie kontaktów rodzinnych, doprowadzenie do częściowej normalizacji sytuacji rodzinnej. Do celów domu dziecka możemy zaliczyć: zapewnienie dziecku optymalnych warunków do rozwoju, zaspokajanie podstawowych potrzeb dziecka i zapewnienie ochrony zdrowia, polegających na zapewnieniu odpowiednich warunków mieszkaniowych podopiecznym, wyżywienia, odzieży i innych przedmiotów osobistego użytku.

Kolejnym celem domu dziecka będzie zaspakajanie potrzeb życiowych wychowanków, stworzenie warunków do zaspokajania tych potrzeb oraz nauczenie wychowanków ich zaspokajania, przekazanie podopiecznym  praktyczną wiedzę, a także ukształtowanie właściwych nawyków. Dom dziecka powinien także zapewnić warunki wychowankom do prawidłowego rozwoju fizycznego oraz  opiekę lekarską w celu utrzymania dobrego stanu zdrowia. Kolejnym celem domu dziecka będzie wspomaganie prawidłowego rozwoju osobowości wychowanków. Chodzi tutaj o zaspokajanie potrzeb emocjonalno- uczuciowych dzieci, przywrócenie równowagi psychicznej, kształtowanie poczucia bezpieczeństwa. Kształtowanie pożądanych cech osobowości oraz umiejętności współżycia w grupie. Jednym z głównych celów domu dziecka jest przygotowanie wychowanka do samodzielnego życia w społeczeństwie. Cel ten realizowany jest dzięki wykonywaniu obowiązku szkolnego i stwarzaniu warunków do dalszego kształcenia aby wychowanek mógł zdobyć kwalifikacje zawodowe zgodne z jego indywidualnymi uzdolnieniami i zainteresowaniami, co pomoże mu w znalezieniu pracy. Kolejnym celem tej placówki jest przygotowanie wychowanka do życia w rodzinie, poprzez poznanie wzorów życia rodzinnego a także zdobycia umiejętności samodzielnej organizacji gospodarstwa domowego. Zadaniem domu dziecka jest także przekazanie praktycznych umiejętności oraz wiadomości odnośnie samodzielnego funkcjonowania w społeczeństwie, a także wyrabianie zaradności życiowej, umiejętność gospodarowania wolnym czasem i pieniędzmi, załatwianie spraw w urzędach czy bankach. Ponadto placówka ta wspiera także wychowanka w poszukiwaniu pracy i mieszkania, co jest warunkiem rozpoczęcia samodzielnego życia.

            Podsumowując, dom dziecka  zastępuje  wychowankowi jego naturalne, rodzinne środowisko, zapewnia opiekę i wychowanie, odpowiednie do potrzeb warunki rozwoju i  przygotowuje go do samodzielnego życia.

Bibliografia:

1.                  ,,Pedagogika społeczna'' E. Federowicz PUW

2.                  ,, Pedagogiczne aspekty działalności domów dziecka'' J. Zastempowski

3.                  ,, Wychowanie w domu dziecka'' J. Raczkowska

4.                  http://praca-opiekunczo-wychowawcza.wyklady.org/wyklad/114_dom-dziecka.html

5.                  http://www.profesor.pl/mat/n13/pokaz_material_tmp.php?plik=n13/n13_a_bryska_050525_1.php&id_m=15271

Autor: Monika